Quả tầm bóp - Từ loại quả dại gắn liền tuổi thơ đến vị thuốc hay trong y học cổ truyền

Những ngày hè rong ruổi khắp làng khắp xóm, hái me bẻ ổi thì có một loại cây dại được bọn trẻ tìm kiếm là trái tầm bóp. Quả còn xanh thì chua mà quả ngã vàng thì ngọt thanh. Những tưởng nó chỉ là quả dại ven đường nhưng quả tầm bóp lại là vị thuốc quan trọng trong y học cổ truyền. Cùng HiFarm tìm hiểu nhé!

Nguồn gốc xuất xứ cây tầm bóp

Cây tầm bóp có tên khoa học là Physalis angulata. Tại Việt Nam cây tầm bóp còn có tên gọi theo từng vùng miền như: cây bôm bốp, thù lù, bùm bụp hay cây lồng đèn. Cây tầm bóp là cây thân thảo, thuộc họ cà, có nguồn gốc từ các nước châu Mỹ vùng nhiệt đới.

Cây tầm bóp sống tập trung ở vùng có khí hậu nhiệt đới. Chúng thường mọc dại dọc theo hai bên đường đi, bờ ruộng, trong vườn, hay các khu đất hoang.

Việt Nam là nước nhiệt đới, cho nên cây tầm bóp phổ biến khắp mọi nơi. Ngày hè, trẻ em thường hái quả tầm bóp để ăn vì vị ngọt thanh của nó. Ngày nay, cây tầm bóp còn được dùng như một vị thuốc trong y học cổ truyền. Lá tầm bóp còn có thể dùng như rau ăn hằng ngày. Do đó, cây tầm bóp được đưa vào khai thác nông nghiệp, không còn là cây dại - quả dại mà trẻ em ưa thích.

Mô tả cây tầm bóp

• Là cây thân thảo, chiều cao trung bình khoảng từ 50 – 90 cm.

• Thân cây tầm bóp có nhiều cành phụ, thân và lá đều màu xanh.

• Lá cây tầm bóp hình bầu dục, dài khoảng 0.3cm và rộng 0.2 – 0.4 cm, các lá mọc kiểu so le, nối liền với thân bằng một cuống lá dài. Lá cây tầm bóp có thể phân thành nhiều thùy hoặc không.

• Hoa tầm bóp màu trắng, nhụy vàng, 5 cánh. Cuống hoa mảnh, mọc đơn độc từng nhánh.

• Quả tầm bóp mọc quanh năm với đặc điểm là quả mọng, hình tròn, bề mặt nhẵn. Quả chưa chín có màu xanh vị chua. Nhưng lúc chín thì quả chuyển sang màu đỏ cam hoặc vàng sậm. Bên ngoài quả, có 1 lớp đài bao bên ngoài giống như một cái lồng đèn, khi bóp có tiếng kêu lốp bốp.

• Hạt tầm bóp nhỏ li ti, như hạt cà.

  

   

Thành phần dinh dưỡng và ứng dụng cây tầm bóp trong y học cổ truyền

Trong thân cây: Các nhà khoa học đã ghi nhận được nhiều thành phần hóa học có trong thân cây có các Physalin A-D, Physagulin A-G, các alkaloid. Cây không chứa độc tính, có vị đắng, tính mát.

Quả tầm bóp cung cấp nhiều dinh dưỡng, khoáng chất và vitamin. Trong 140 gram quả tầm bóp cung cấp:

Tác dụng của cây tầm bóp

Ngăn ngừa bệnh tim mạch, kiểm soát mỡ máu

Cây tầm bóp cung cấp một lượng lớn vitamin C giúp bảo vệ người dùng trước các gốc tự do gây hại mạch máu, qua đó giúp hạn chế các bệnh về tim mạch.

Lượng vitamin C và vitamin A có trong cây tầm bóp hạn chế cholesterol máu, nên người uống tránh được các bệnh lý do tăng cholesterol máu như đột quỵ.

Có thể xay ép lá tầm bóp để lấy nước dùng như các loại nước ép thông thường hoặc xào, nấu lá tầm bóp với các loại thịt, hải sản mà vẫn hấp thụ tối đa dưỡng chất của cây tầm bóp.

Hỗ trợ làm sáng mắt

Cây tầm bóp chứa lượng vitamin A dồi dào, cung cấp đủ nhu cầu vitamin A hằng ngày cho cơ thể. Bổ sung vitamin A giúp ngăn ngừa tình trạng khô mắt, giúp mắt thích nghi tốt hơn trong bóng tối. Hơn nữa, cây tầm bóp sẽ giữ cho võng mạc khỏe mạnh, ngăn ngừa bệnh đục thủy tinh thể.

Ngăn ngừa cảm lạnh, hạ sốt

Tiêu thụ một lượng cây tầm bóp để cung cấp đủ vitamin C mỗi ngày, nâng cao sức đề kháng, ngăn ngừa các bệnh cảm lạnh, sốt thông thường. Sử dụng tầm bóp cho trẻ em khi bị sốt là bài thuốc hạ sốt an toàn, hiệu quả.

Hỗ trợ điều trị ung thư

Nhiều nghiên cứu đã chứng minh việc sử dụng thực phẩm giàu vitamin C có thể hỗ trợ hiệu quả quá trình điều trị nhiều bệnh ung thư (bao gồm ung thư phổi, dạ dày, đại tràng và vòm họng). Với hàm lượng vitamin C dồi dào trong cây tầm bóp thì nó là một ứng viên sáng giá trong hỗ trợ điều trị ung thư.

Ngoài ra, một số hợp chất khác trong cây tầm bóp ức chế và tiêu diệt các tế bào ác tính phát triển trong cơ thể, thậm chí còn có tác dụng thu nhỏ khối u ung thư.

Điều trị đái tháo đường, phòng ngừa sỏi tiết niệu

Thành phần vitamin C của cây tầm bóp khá hữu ích trong việc điều trị bệnh đái tháo đường vì nó tăng tác dụng hormone insulin trong máu. Ngoài ra, vitamin A trong cây tầm bóp kích thích hình thành canxi photphat, góp phần ngăn ngừa sỏi tiết niệu.

Tác dụng của quả tầm bóp

Hỗ trợ hệ miễn dịch

Tiêu thụ 1 cốc quả tầm bóp  cung cấp hơn 50% nhu cầu vitamin C cho cơ thể hằng ngày. Vitamin C là hoạt chất chống oxy hóa để bảo vệ cơ thể, chống lại tác hại của các gốc tự do và tăng cường hệ miễn dịch. Nó cũng đóng một vai trò trong việc hình thành collagen, thúc đẩy quá trình chữa lành vết thương. Ngoài ra, vitamin C giúp cơ thể hấp thụ sắt và sản xuất vitamin E tốt có cơ thể.

Có khả năng chống viêm và chống ung thư

Quả tầm bóp chứa steroid được gọi là withanolides. Đây là chất có thể giúp kháng viêm, chẳng hạn như viêm khớp, lupus và bệnh viêm ruột.

Withanolides cũng có thể đóng một vai trò trong việc ngăn ngừa và điều trị ung thư. Các nhà nghiên cứu đang nghiên cứu việc sử dụng các withanolide để nhắm mục tiêu và tiêu diệt các tế bào ung thư cụ thể.

Giúp mang thai khỏe mạnh

Một phụ nữ mang thai cần khoảng 27mg sắt mỗi ngày. Sắt có nhiều trong các thực phẩm như các loại đậu, ngũ cốc nguyên hạt, rau lá xanh, trái cây. Quả tầm bóp cũng là một ứng viên chứa nhiều chất sắt tốt cho sức khoẻ mẹ bầu.

Tốt cho xương

Ăn quả tầm bóp có thể giúp bạn đáp ứng nhu cầu canxi hàng ngày. Hầu hết mọi người đều biết rằng canxi rất cần thiết trong việc xây dựng và duy trì xương.

Hỗ trợ tốt cho tiêu hóa

Hàm lượng pectin cao trong quả tầm bóp khiến cho nó rất thích hợp để làm mứt và thạch. Ngoài ra pectin cũng là một nguồn chất xơ dồi dào. Chất xơ giúp ngăn ngừa táo bón. 

Giảm đau khớp

Vì niacin đóng một vai trò trong việc tăng lưu lượng máu đến các bộ phận cụ thể, nó cũng có thể giúp giảm đau do viêm khớp bằng cách thúc đẩy lưu lượng máu đến các khu vực bị đau.

Tiêu thụ thực phẩm giàu niacin có thể giúp bạn đạt được tác dụng này. Tầm bóp là nguồn cung cấp vitamin B3 (niacin) tốt nhất. Vì vậy, ăn thêm vài quả tầm bóp mỗi ngày có thể phần nào giúp bạn giảm đau do viêm khớp. 

Cải thiện khả năng nhận thức

Tầm bóp có tác dụng chống oxy hóa chủ yếu nhờ lượng vitamin C dồi dào. Vitamin C giúp loại bỏ mảng bám tích tụ gây ảnh hưởng tới khả năng nhận thức. Nó cũng có thể tăng cường khả năng nhận thức ở những người trẻ tuổi, tăng trí nhớ, khả năng tập trung.

Cải thiện thị lực

Ăn thực phẩm giàu vitamin A như tầm bóp, cà rốt một cách thường xuyên có thể giúp cải thiện thị lực. Thiếu vitamin A có thể dẫn đến khó nhìn trong ánh sáng mờ. Vì tầm bóp rất giàu vitamin A, nó rất tốt cho việc cải thiện thị lực và tránh các tình trạng về mắt như bệnh quáng gà.

Lời kết

Như vậy, cây và quả tầm bóp đều tốt cho sức khoẻ khi sử dụng hàng ngày. Quả tầm bóp nhỏ xíu nhưng lại có sức mạnh to lớn bảo vệ sức khoẻ của bạn và gia đình. HiFarm hy vọng qua bài viết này bạn có thể hình dung được ưu điểm khi sử dụng quả tầm bóp. Cám ơn bạn đã đọc bài.

Mua quả tầm bóp tại HiFarm: https://store.thehifarm.com/products/trai-long-den-tam-bop